Calendar & Diagonal Spreads: เทรด Volatility และเวลาอย่างมีชั้นเชิง

Calendar Spreads และ Diagonal Spreads เป็นกลยุทธ์ Option ที่นักเทรดจำนวนมากรู้จักในฐานะ “กลยุทธ์ทำกำไรจากเวลา (Time Decay หรือ Theta Plays)” เนื่องจากโครงสร้างหลักคือการขาย Option เดือนใกล้ (ที่เวลาเสื่อมค่าเร็วกว่า) และซื้อ Option เดือนไกล (ที่เวลาเสื่อมค่าช้ากว่า)

แต่ในความเป็นจริง กลยุทธ์เหล่านี้มีความ อ่อนไหวต่อการเปลี่ยนแปลงของ Implied Volatility (Vega) และโครงสร้างเวลาของ Volatility (Term Structure) อย่างมาก ทำให้นอกจากการเล่นกับ Theta แล้ว มันยังเป็นเครื่องมือที่ทรงพลังและมีชั้นเชิงในการ แสดงมุมมองต่อ Volatility ได้อีกด้วย

บทความนี้จะสำรวจว่าเราสามารถนำ Calendar และ Diagonal Spreads มาใช้เพื่อเทรด Volatility ได้อย่างไร

ทบทวนโครงสร้าง

• Calendar Spread (หรือ Time Spread / Horizontal Spread):

  • โครงสร้าง: ขาย Option และ ซื้อ Option ที่ Strike Price เดียวกัน แต่ วันหมดอายุต่างกัน (ขายเดือนใกล้, ซื้อเดือนไกล)
  • ตัวอย่าง: ขาย Call Strike 100 บาท หมดอายุเดือนหน้า, ซื้อ Call Strike 100 บาท หมดอายุ 3 เดือนข้างหน้า
  • ลักษณะ: มักจะเป็น Debit Spread (ต้องจ่ายเงินเพื่อเปิดสถานะ)

• Diagonal Spread:

  • โครงสร้าง: ขาย Option และ ซื้อ Option ที่ Strike Price ต่างกัน และ วันหมดอายุต่างกัน (ขายเดือนใกล้, ซื้อเดือนไกล)
  • ตัวอย่าง: ขาย Call Strike 105 บาท หมดอายุเดือนหน้า, ซื้อ Call Strike 100 บาท หมดอายุ 3 เดือนข้างหน้า
  • ลักษณะ: อาจเป็น Debit หรือ Credit Spread ก็ได้ ขึ้นอยู่กับการเลือก Strike Price

ปัจจัยหลักที่ส่งผลกระทบ

การจะใช้กลยุทธ์นี้เทรด Volatility เราต้องเข้าใจก่อนว่าอะไรขับเคลื่อนราคาของมัน:

1. Time Decay (Theta): ปกติแล้ว กลยุทธ์นี้จะมี Positive Theta (ได้กำไรเมื่อเวลาผ่านไป) เพราะ Option เดือนใกล้ที่ขายไปจะเสื่อมค่าเร็วกว่า Option เดือนไกลที่ซื้อไว้ (ตราบใดที่ราคาอยู่ใกล้ Strike Price)
2. Implied Volatility (Vega): นี่คือหัวใจสำคัญ! Calendar/Diagonal Spreads มักจะมี Positive Vega (ได้กำไรเมื่อ IV เพิ่มขึ้น) เพราะ Option เดือนไกลมักจะมี Vega สูงกว่าเดือนใกล้ หมายความว่า ถ้า IV โดยรวมเพิ่มขึ้น ราคาของ Spread มักจะเพิ่มขึ้นด้วย และในทางกลับกัน ถ้า IV ลดลง (IV Crush) ราคาของ Spread ก็จะลดลง
3. Volatility Term Structure: ไม่ใช่แค่ระดับ IV โดยรวม แต่ ความแตกต่างของ IV ระหว่างเดือนใกล้และเดือนไกล (ความชัน) ก็สำคัญมาก หาก IV เดือนไกลเพิ่มขึ้น มากกว่า เดือนใกล้ Spread จะมีมูลค่าสูงขึ้น
4. Price Movement (Delta/Gamma): กลยุทธ์นี้มีช่วงราคาที่ทำกำไรได้ดีที่สุด (มักจะอยู่ใกล้ๆ Strike Price ของขาที่ขาย) หากราคาเคลื่อนไหวออกนอกช่วงนี้มากเกินไป ก็จะเริ่มขาดทุน Gamma มักจะเป็นลบ ทำให้เสี่ยงต่อการเคลื่อนไหวเร็วๆ

การใช้ Calendar/Diagonal เพื่อเทรด Volatility

ด้วยความเข้าใจข้างต้น เราสามารถประยุกต์ใช้กลยุทธ์นี้เพื่อแสดงมุมมองต่อ Volatility ได้ดังนี้:

1. คาดว่า IV จะเพิ่มขึ้น (Expecting IV to Rise)

• สถานการณ์: VIX อยู่ในระดับต่ำ, IV Rank/Percentile ของสินทรัพย์นั้นๆ ต่ำ, คุณคาดว่าตลาดหรือหุ้นตัวนั้นกำลังจะมีความผันผวนเพิ่มขึ้น
• กลยุทธ์: เปิด Long Calendar Spread (หรือ Diagonal) โดยอาจเลือก Strike Price ที่ At-the-Money (ATM) หรือ Out-of-the-Money (OTM) เล็กน้อย
• เหตุผล: เนื่องจาก Spread มี Positive Vega, การเพิ่มขึ้นของ IV จะช่วยเพิ่มมูลค่าของ Spread การทำเช่นนี้มักจะมี ต้นทุนต่ำกว่า การซื้อ Long Straddle หรือการซื้อ Option เดือนไกลโดยตรง ทำให้เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการ “ซื้อ” Volatility โดยมีความเสี่ยงจำกัดและอาจได้ประโยชน์จาก Theta ไปพร้อมกัน

2. คาดว่า IV Term Structure จะชันขึ้น (Expecting Steeper Term Structure)

• สถานการณ์: เส้น Term Structure ค่อนข้างแบน (IV เดือนใกล้กับเดือนไกลไม่ต่างกันมาก) คุณคาดว่า IV เดือนไกลจะเพิ่มขึ้น เร็วกว่า หรือ มากกว่า เดือนใกล้
• กลยุทธ์: เปิด Long Calendar Spread
• เหตุผล: กลยุทธ์นี้ได้ประโยชน์โดยตรงจากการที่มูลค่าของ Option เดือนไกล (ที่เราซื้อ) เพิ่มขึ้นมากกว่า Option เดือนใกล้ (ที่เราขาย)

3. เล่นกับ IV Crush แบบมีชั้นเชิง (เช่น ช่วง Earnings)

• สถานการณ์: หุ้นกำลังจะประกาศงบ IV เดือนหน้า (ที่จะประกาศ) สูงมาก แต่ IV เดือนถัดๆ ไปยังไม่สูงเท่า
• กลยุทธ์: เปิด Long Calendar Spread
• เหตุผล: เราคาดหวังว่าหลังประกาศงบ IV เดือนหน้า (ขาที่ขาย) จะ Crush อย่างรุนแรง ทำให้ Option ที่ขายไปราคาลดลงฮวบฮาบหรือหมดค่าไปเลย ขณะที่ IV เดือนไกล (ขาที่ซื้อ) อาจจะ Crush น้อยกว่า หรืออาจจะ คงที่/เพิ่มขึ้น หากตลาดยังคงกังวลกับอนาคต ทำให้เราได้ประโยชน์จากส่วนต่างนี้
• ความเสี่ยง: มีความเป็นไปได้ที่ IV เดือนไกลก็จะ Crush ด้วย หรือราคาอาจเคลื่อนไหวรุนแรงเกินไป ทำให้ขาที่ซื้อก็ขาดทุนไปด้วย เป็นกลยุทธ์ที่ต้องวิเคราะห์อย่างรอบคอบ

4. เพิ่มมุมมองทิศทางด้วย Diagonal Spread

• สถานการณ์: คุณมีมุมมองว่าราคาจะ ค่อยๆ ปรับตัวขึ้น (Mildly Bullish) และคาดว่า IV จะเพิ่มขึ้นหรือคงที่
• กลยุทธ์: เปิด Bull Call Diagonal Spread (ขาย Call เดือนใกล้ที่ OTM, ซื้อ Call เดือนไกลที่ ATM หรือ ITM เล็กน้อย)

ข้อดีและข้อเสีย

• ข้อดี:
  • เป็นวิธี Long Vega ที่มี ต้นทุนต่ำ (เมื่อเทียบกับ Long Straddle)
  • โดยทั่วไป ได้ประโยชน์จาก Time Decay (Positive Theta)
  • จำกัดความเสี่ยง (สูงสุดเท่ากับ Debit ที่จ่ายไป)
  • ยืดหยุ่น (Diagonal Spread สามารถปรับ Strike เพื่อเพิ่ม/ลดมุมมองด้านทิศทางได้)
• ข้อเสีย:
  • มีความซับซ้อน ต้องเข้าใจปฏิสัมพันธ์ของ Greeks หลายตัว
  • อ่อนไหวต่อ Term Structure ซึ่งอาจคาดเดายาก
  • กำไรจำกัด (กราฟกำไร/ขาดทุนมีลักษณะคล้ายเต็นท์)
  • อาจขาดทุนได้แม้ IV เพิ่ม หากราคาเคลื่อนไหวรุนแรงเกินไป
  • มีความเสี่ยงจากการถูก Assign ในขาที่ขาย (ต้องบริหารจัดการ)

การบริหารจัดการ

• เป้าหมายกำไร: มักจะไม่ถือจนหมดอายุ แต่จะปิด Position เมื่อได้กำไรตามเป้า (เช่น 25-50% ของ Debit) หรือเมื่อสถานการณ์เปลี่ยนไป
• การปรับ Position: อาจทำการ Roll ขาที่ขายออกไปเดือนถัดไป หรือปรับ Strike Price (สำหรับ Diagonal) เพื่อปรับตามการเคลื่อนไหวของราคาหรือ Volatility
• การติดตาม: ต้องติดตามทั้งราคา, ระดับ IV, และ Term Structure อย่างใกล้ชิด

สรุป